Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Εποχή, 29/1/2007

ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΟΙ  ΜΕ  ΤΗ  ΓΕΝΙΚΗ  ΚΥΒΕΡΝΗΤΙΚΗ ΕΠΙΘΕΣΗ

Έχοντας τη διαβεβαίωση του αρχηγού του ΠΑΣΟΚ ότι δεν είναι, κατά την  έκφραση της υπουργού Εξωτερικών, «ανεμοδούρας» πολιτικός και θα επιμείνει στην αναθεώρηση του άρθρου 16, η κυβέρνηση προχώρησε σε γενική επίθεση κατά των δημόσιων πανεπιστημίων, των φορέων της πανεπιστημιακής κοινότητας – φοιτητές – ΠΟΣΔΕΠ – που τα υπερασπίζονται και της ριζοσπαστικής αριστεράς, η οποία έχει εκφράσει στην κεντρική πολιτική σκηνή την πιο ολοκληρωμένη αντιπαράθεση στην κυβερνητική αντιμεταρρύθμιση. Όπως το διατύπωσε η ΠΟΣΔΕΠ, η κυβέρνηση κήρυξε τον πόλεμο και η πανεπιστημιακή κοινότητα πρέπει να κερδίσει τη μάχη.

Εκτιμώντας ότι ο συνεχής αγώνας έχει κουράσει φοιτητές και διδάσκοντες και ότι η απειλή του χαμένου εξαμήνου είναι αρκετή για να κατευνάσει τη φοιτητική αναταραχή, η κυβέρνηση έρριξε στην πολιτική αρένα , ταυτόχρονα με το άρθρο 16 , το άσυλο και τον νόμο – πλαίσιο. Παρά τις εκτιμήσεις της, βρήκε ισχυρότατες αντιδράσεις και η σύγκρουση στο χώρο της ανώτατης εκπαίδευσης συνεχίζεται, ως μέρος μιας γενικότερης κοινωνικής και πολιτικής αντιπαράθεσης.

Η ΝΔ προχωρεί συστηματικά και αταλάντευτα όχι σε ήπια, κατά τις αρχικές εξαγγελίες της, προσαρμογή στο νεοφιλελευθερισμό αλλά σε μια σκληρή ταξική πολιτική, που κατεδαφίζει ταυτόχρονα κοινωνικά δικαιώματα και δημοκρατικές εγγυήσεις. Οι ιδιωτικοποιήσεις έχουν σαρώσει τον δημόσιο τομέα, το Εθνικό Σύστημα Υγείας καταρρέει χωρίς χρηματοδότηση ενώ ο ιδιωτικός τομέας επελαύνει, ασφαλιστικά και συνταξιοδοτικά δικαιώματα ανατρέπονται, με πρόσφατη αιχμή την ενοποίηση των ταμείων των επαγγελματοβιοτεχνών και τη μείωση των συντάξεων μέχρι 35 % , ενώ, ταυτόχρονα, η ζωή γίνεται πολύ ακριβή και η καθημερινότητα αβίωτη.

Στη γενικευμένη επίθεση κατά των 2/3 της κοινωνίας, η κυβέρνηση, για να περιορίσει τις αντιδράσεις, επιστρατεύει πάγιες εφεδρείες της συντηρητικής παράταξης, : το ρουσφέτι στα δικά της παιδιά , αναδιανέμοντας ένα μικρό κομμάτι της πίτας στην κομματική της πελατεία, την αναθεώρηση του άρθρου 24 υπέρ των καταπατητών και , κυρίως, τον φόβο, την ανασφάλεια, και τα συντηρητικά αντανακλαστικά του λαϊκού κόσμου. Επιτίθεται στη δημοκρατία, στο όνομα της τάξης, επιχειρώντας να συκοφαντήσει και, αν είναι δυνατόν να καταργήσει ανεξάρτητες αρχές, όπως ο συνήγορος του πολίτη, που αντιδρούν στα σχέδιά της.

Η ρουκέτα τη βολεύει, οι φωτιές τη βολεύουν, οι κλοπές και οι ληστείες την εξυπηρετούν. Και αντί να απολογηθεί στο κοινό, που ενδεχομένως αποδέχθηκε τις θηριώδες δαπάνες ασφαλείας στη διάρκεια των Ολυμπιακών Αγώνων και να εξηγήσει γιατί αυτές δεν απέδωσαν ούτε στην καλύτερα φυλασσόμενη περιοχή της χώρας – την πρεσβεία των ΗΠΑ – ζητά τα ρέστα από τον Συνασπισμό και επιτίθεται στα δημοκρατικά δικαιώματα.

Αυτό το γενικό πλαίσιο ορίζει και τη σημερινή σύγκρουση στα πανεπιστήμια και ως μέρος του όλου πρέπει να κατανοήσουμε την κυβερνητική πολιτική στην ανώτατη εκπαίδευση.

 Έχει λεχθεί με πολλούς τρόπους και από πολλά χείλη, αλλά χρειάζεται να το επαναλάβουμε, ότι η αναθεώρηση του άρθρου 16 εξυπηρετεί πολύ ισχυρά ιδιωτικά συμφέροντα από τη μία, και από την άλλη , εναρμονίζεται με τη γενική κατεύθυνση της δραστικής μείωσης της χρηματοδότησης των δημόσιων υπηρεσιών .

Το «Ποντίκι» ( 11 Ιανουαρίου 2007 ) δημοσίευσε αναλυτικό κατάλογο των ισχυρών οικονομικών παραγόντων που αναμένουν την αναθεώρηση του άρθρου 16.

Πρόκειται για το εκπαιδευτήριο Alba , οργανισμό που « ειδικεύεται» στα οικονομικά μεταπτυχιακά και εκπορεύεται από τον ΣΕΒ, το ΕΒΕΑ και την ΕΕΔΕ . Ακολουθούν το Deree και το Κολέγιο του Κόκκαλη, το Athens Information Technology, καθώς και το Hellenic  American University της Ελληνοαμερικανικής Ένωσης. Η λίστα συμπληρώνεται με τα Κέντρα Ελευθέρων Σπουδών ( ΚΕΣ ): AKTO, New York College, Metropolitan College, City University, Ελληνοβρετανικό, BCA , Βακαλό , Όμιλος ΑΚΜΗ, IST STUDIES, Mediterranean , ICBS.  Επίσης, ιατρικοί όμιλοι, όπως το Υγεία, ή Euromedica και το Ιατρικό Κέντρο. Ακόμα για τα «μη κρατικά – μη κερδοσκοπικά» ΑΕΙ ενδιαφέρονται η Εκκλησία , η ΓΣΕΕ , η ΠΑΣΕΓΕΣ , ενώ αιωρείται και ένα ερώτημα σχετικά με την «Πρωτοβουλία Οκτώ Ιδρυμάτων για την Παιδεία και την Απασχόληση», στο πλαίσιο της οποίας συνεργάζονται τα ιδρύματα Λαμπράκη, Ευγενίδειο, Α.Γ. Λεβέντη, Ι. Φ. Κωστόπουλου, Μποδοσάκη , Σταύρος Σ. Νιάρχος, το Κοινωφελές Ίδρυμα Αλέξανδρος Ωνάσης και το Μορφωτικό Ίδρυμα της Εθνικής Τράπεζας. Ενδιαφέρονται επίσης και τράπεζες , όπως η Alpha Bank, όχι για να ιδρύσουν ιδιωτικά ΑΕΙ αλλά γιατί μπορούν να έχουν μεγάλο κέρδος από τη δημιουργία τους.

Από την άλλη , το κόστος της ανώτατης εκπαίδευσης, ιδιαίτερα αν χρηματοδοτηθεί όπως πρέπει η αναβάθμιση των περιφερειακών πανεπιστημίων και των ΤΕΙ, είναι πολύ υψηλό στο πλαίσιο των νεοφιλελεύθερων επιλογών που, αντιθέτως, οδηγούν σε κατάργηση σχολών ή αμφιλεγόμενες ενοποιήσεις, σε περιορισμό της πάγιας σταθερής χρηματοδότησης και σε προγραμματικές τετραετείς  συμβάσεις μεταξύ Υπουργείου και ΑΕΙ, υπονομεύοντας,  έτσι, την αυτοτέλεια στόχων των δεύτερων.

 Αυτό το σκληρό νεοφιλελεύθερο κυβερνητικό σχέδιο κατά της δημόσιας ανώτατης εκπαίδευσης, που συμπυκνώνει η αναθεώρηση του άρθρου 16 , εξυπηρετείται σήμερα από την επαναφορά στη συζήτηση του νόμου – πλαίσιο και του πανεπιστημιακού ασύλου. Τόσο ο νόμος- πλαίσιο όσο και το άσυλο είναι, πρωτίστως, μέσα πειθάρχησης και, κατά την κυβερνητική εκτίμηση, προνομιακά πεδία συκοφάντησης της πανεπιστημιακής κοινότητας και των δημόσιων πανεπιστημίων. Ο νόμος- πλαίσιο δεν παίρνει σαφή μορφή και, άλλωστε, δεν μπορεί να πάρει αποσυνδεδεμένος από τη συνταγματική αναθεώρηση. Εμφανίζεται, όμως, ως δαμόκλεια σπάθη που θα περιορίσει τους αιώνιους φοιτητές και θα ελέγξει τους φοιτητικούς σχεδιασμούς ως προς τα μαθήματα, επιταχύνοντας τον χρόνο σπουδών τους. Παρ’ όλ’ αυτά ο νόμος- πλαίσιο δεν είναι η κυβερνητική προτεραιότητα σ’ αυτόν τον πόλεμο θέσεων , δεν είναι το μείζον. Το άσυλο είναι μείζον αλλά κυρίως ως συμβολικό και ιδεολογικό επίδικο, μέσω του οποίου η κυβέρνηση επιδιώκει να πείσει την κοινή γνώμη ότι οι πανεπιστημιακοί είναι ανεύθυνοι και τα πανεπιστήμια, εκτός του ότι δεν επιτελούν σημαντικό εκπαιδευτικό και ερευνητικό έργο, αποτελούν κέντρα ανομίας και άσυλο αντικοινωνικών στοιχείων.

Το διακύβευμα, όμως, παραμένει το άρθρο 16, εδώ θα συντελεστεί η συνταγματική αντιμεταρρύθμιση. Η κυβέρνηση δεν θα είχε λόγο να ξεκινήσει μια επίθεση στο δημοκρατικό ταμπού του ασύλου αν δεν το επέλεγε ως προνομιακό πεδίο σύγκρουσης με τα πανεπιστήμια, σφήνα στη συζήτηση για την ιδιωτικοποίηση της εκπαίδευσης και μέσον αποπροσανατολισμού της κοινής γνώμης.

Τι προκύπτει από αυτά ;

Η (ακρο)δεξιά πολιτική της κυβέρνησης, τόσο στο συνολικό πολιτικό πεδίο όσο και στην ανώτατη εκπαίδευση, δεν είναι απλά ένας συγκυριακός διαγκωνισμός με τον ΛΑΟΣ για τη νομή των συντηρητικών ψηφοφόρων. Είναι μια πραγματική διολίσθηση της  δεξιάς κυβέρνησης της ΝΔ από την τακτική του μεσαίου χώρου – αν εκλάβουμε τον μεσαίο ως παραδοσιακό, δημοκρατικό χώρο – προς τον ακροδεξιό χώρο του νόμου και της τάξης.

Η επίθεση στον Συνασπισμό και τους συμμάχους του – τις κακές του παρέες, κατά τον κ. Πρετεντέρη , που μπαινοβγαίνουν στον Κορυδαλλό, –  ταυτόχρονα με την επίθεση στο φοιτητικό κίνημα και την ΠΟΣΔΕΠ, είναι επίθεση για να σταματήσει εν τη γεννέσει του ένα κοινωνικό και πολιτικό ρεύμα αμφισβήτησης, με μαζικούς και δημοκρατικούς όρους , του ακραίου κυβερνητικού νεοφιλελευθερισμού.

Ορθώς το φοιτητικό κίνημα, η ΠΟΣΔΕΠ και οι πρυτανικές αρχές έχουν αντιληφθεί την έκταση της κυβερνητικής επίθεσης. Χρειάζεται, όμως, να επαναφέρουμε το πεδίο αντιπαράθεσης στο πραγματικό διακύβευμα : τη δημόσια εκπαίδευση. Αλλά για να μιλήσουμε γι’ αυτήν πρέπει να υπερασπιστούμε πολιτικά, ιδεολογικά και με ανάληψη ευθύνης το άσυλο από τον ετσιθελισμό των εξουσιαστικών ομάδων που συγχέουν την ασυλία και την ελευθερία με τη δική τους αποκλειστικότητα στη νομή του χώρου, την επιβολή των δικών τους κανόνων σ’ αυτόν ή / και με πράξεις βίας, καταστροφών και κλοπών. Από την άλλη, πρέπει ν’ αναδείξουμε το τεράστιο, σημαντικό και διεθνώς αναγνωρισμένο έργο, που επιτελείται σήμερα στα ελληνικά πανεπιστήμια από μεγάλο αριθμό ακαδημαϊκών δασκάλων, παρά τις ελλείψεις σε πόρους και υποδομές.

Σήμερα, το μέτωπο στο χώρο των πανεπιστημίων πρέπει να είναι ευρύτατο και αυτό σημαίνει δημοκρατία, μαζικότητα, διαβούλευση, συναίνεση και όχι πόλεμο γραμμών ή βίαιες συμπεριφορές. Σήμερα, η επικοινωνία με την κοινωνία πρέπει να ενισχυθεί , πράγμα δύσκολο μέσα στη ζούγκλα των καναλιών. Μπορούμε, παρ’ όλα ταύτα , να προβάλλουμε το θετικό πρόσωπο των δημόσιων πανεπιστημίων.

Ελένη Πορτάλιου

πανεπιστημιακός