Εισήγηση 8ο φεστιβάλ Maydays Delayed 2015  «Οι λαοί συμβιβάζονται μόνο με την ελευθερία!», 

Ηράκλειο, 12 – 13/6/2015

Οι ιδιωτικοποιήσεις, δηλαδή η υφαρπαγή της δημόσιας περιουσίας από το ιδιωτικό κεφάλαιο, αποτελούν σήμερα βασικό πυλώνα της στρατηγικής της νεοφιλελεύθερης παγκοσμιοποίησης. Επιβάλλονται σε όλα τα κράτη από υπερεθνικούς, ανεξέλεγκτους οργανισμούς, όπως το ΔΝΤ, ο ΟΟΣΑ, η Παγκόσμια  και η Ευρωπαϊκή Τράπεζα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και οι εθνικές κυβερνήσεις.

Στη μεταπολεμική περίοδο που χαρακτηρίστηκε από την ανάπτυξη συγκρουσιακών κινημάτων στην Ευρώπη και την Αμερική και εθνικοαπελευθερωτικών κινημάτων στον Γ΄ Κόσμο υπήρξαν σημαντικές κοινωνικές κατακτήσεις. Το κοινωνικό κράτος, δηλαδή η δημόσια παιδεία, η δημόσια υγεία, η κοινωνική ασφάλιση, κ.λπ., με λίγα λόγια ένας πολιτισμός των δημόσιων και γι’ αυτό κοινών αγαθών, δημιουργήθηκε ως αποτέλεσμα μεγάλων αγώνων. Ταυτόχρονα, το κράτος ανέλαβε κεντρικούς φορείς της οικονομίας, μέσω των οποίων μπορεί η λεγόμενη ανάπτυξη να κατευθύνεται σε στόχους που αποφασίζει το δημόσιο και όχι οι ιδιώτες.  Για παράδειγμα η Αγροτική Τράπεζα παρενέβαινε στην αγροτική οικονομία, η ΕΤΒΑ (Ελληνική Τράπεζα Βιομηχανικής Ανάπτυξης) στη βιομηχανική/βιοτεχνική παραγωγή και ο ΕΟΜΜΕΧ (Ελληνικός Οργανισμός Μικρών-Μεσαίων Επιχειρήσεων και Χειροτεχνίας)  κατεύθυνε τις μικρές και μεγάλες επιχειρήσεις. Βασικές κοινωφελείς επιχειρήσεις όπως η ΕΥΔΑΠ, η ΕΥΑΘ, η ΔΕΗ, η ΔΕΣΦΑ, τα ΕΛΤΑ και οι υπηρεσίες σιδηροδρόμων ήταν, επίσης, δημόσιες. Δημόσιες ήταν και βασικές υποδομές: λιμάνια και αεροδρόμια.

Δεν υπήρχαν προβλήματα στη λειτουργία τους ; Βεβαίως υπήρχαν. Αλλά το φάρμακο που υποτίθεται θα θεραπεύσει τα κακώς κείμενα, δηλαδή οι ιδιωτικοποιήσεις, είναι δηλητήριο. Όλος ο πλούτος της χώρας μας και άλλων χωρών επιδιώκεται σήμερα να μεταβιβαστεί, έναντι πινακίου φακής, δηλαδή κυριολεκτικά να χαριστεί, στο μεγάλο κεφάλαιο και σε πολυεθνικές εταιρίες οι οποίες εξελίσσονται σε παντοδύναμους μηχανισμούς καταδυνάστευσης της ανθρωπότητας. Γνωρίζουμε ότι συχνά τα κράτη βρίσκονται ανίσχυρα απέναντι στην εξουσία τόσο των πολυεθνικών όσο και του χρηματοπιστωτικού συστήματος – των τραπεζών και των αγορών, που αποτελούν από κοινού την  κυρίαρχη οικονομική εξουσία.

ΙΔΙΩΤΙΚΟΠΟΙΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΔΗΜΟΣΙΟ ΧΡΕΟΣ

Πρώτος πυλώνας, λοιπόν, του νεοφιλελευθερισμού είναι οι ιδιωτικοποιήσεις. Πως συνδέονται οι ιδιωτικοποιήσεις με το δημόσιο χρέος ;

Στην Ευρώπη, όπως και στην Αμερική, η πραγματική εστία της κρίσης  βρίσκεται στον τραπεζικό τομέα και στο δημόσιο χρήμα που δαπανάται για ν’ αποφευχθεί η χρεοκοπία του, οδηγώντας χώρες, όπως η Ελλάδα, στη χρεοκοπία. Το δημόσιο χρέος δεν είναι χρέος των κοινωνιών αλλά του παγκόσμιου τραπεζικού συστήματος που κατέρρευσε λόγω της ανεξέλεγκτης κερδοσκοπικής λειτουργίας του χρηματιστικού κεφαλαίου και υποστηρίχθηκε με δημόσιο χρήμα για να διατηρηθεί εν ζωή και να συνεχίσει να λειτουργεί σήμερα με τον ίδιο ακριβώς τρόπο που λειτουργούσε πριν την κατάρρευση.

Το χρέος και συγκεκριμένα η αποπληρωμή του αποτελεί τον βασικό μηχανισμό εφαρμογής  του παγκόσμιου νεοφιλελεύθερου σχεδίου, που έχει δύο στόχους : α. την κατάργηση όλων των  εργατικών κατακτήσεων και την απογύμνωση της εργασίας από κάθε προστασία, β. τη γενικευμένη ιδιωτικοποίηση των δημόσιων κοινωνικών υπηρεσιών και της δημόσιας περιουσίας. Μας λένε να πουλήσουμε και να εξοφλήσουμε το χρέος, το οποίο δεν μπορεί ούτως ή άλλως να εξυπηρετηθεί και σε καμμία περίπτωση δεν είναι δικό μας.

Σε κάθε περίπτωση οι ιδιωτικοποιήσεις είναι προβληματικές, πρωτίστως όσον αφορά επιχειρήσεις σε στρατηγικούς τομείς της οικονομίας. Μέσω του ΤΑΙΠΕΔ γίνονται με το πρόσχημα ότι το τίμημα θα δοθεί στην εξόφληση του μη βιώσιμου χρέους.

ΙΔΙΩΤΙΚΟΠΟΙΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΤΑΙΠΕΔ

Βασικός φορέας ιδιωτικοποιήσεων/εκποιήσεων στη χώρα μας είναι το ΤΑΙΠΕΔ (Ταμείο Αποκρατικοποιήσεων  Ιδιωτικής Περιουσίας Δημοσίου), που ιδρύθηκε με τον μνημονιακό νόμο 3986/2011, σε εφαρμογή του Μεσοπρόθεσμου Πλαισίου Δημοσιονομικής Στρατηγικής 2012-2015. Σύμφωνα με τον νόμο αυτό, ο οποίος δεν επιδέχεται αμφισημίες : το προϊόν αξιοποίησης χρησιμοποιείται αποκλειστικά για την αποπληρωμή του δημόσιου χρέους της χώρας» (άρθρο 1 παρ. 2). Το πολύ αυστηρό κανονιστικό πλαίσιο του νόμου περιβάλλεται από δεκάδες άλλες διατάξεις, που διέπουν την είσοδο των περιουσιακών στοιχείων στο ΤΑΙΠΕΔ και τη διαδικασία ιδιωτικοποίησής τους. Οτιδήποτε μεταβιβάζεται στο ΤΑΙΠΕΔ δεν εξέρχεται, παρά μόνο ιδιωτικοποιημένο ή εκκαθαρισμένο.

Στο ΤΑΙΠΕΔ έχουν περιέλθει σταδιακά πλήθος δημόσιων περιουσιακών στοιχείων που κατατάσσονται στις παρακάτω κατηγορίες : πάνω από 35 λιμένες, πάνω από 3.000 δημόσια ακίνητα (μεταξύ αυτών το Ελληνικό και ο Αστέρας Βουλιαγμένης, ιαματικές πηγές, κάμπινγκ, Ξενία, κτίρια υπουργείων, δημόσιας διοίκησης, κ.λπ.), δεκάδες ακίνητα εξωτερικού, δεκάδες ιστορικά διατηρητέα ή όχι μνημεία, εθνικές οδοί, 40 αερολιμένες, στρατιωτικές εγκαταστάσεις, φυσικό αέριο (ΔΕΠΑ, ΔΕΣΦΑ, κ.λπ.), αμυντική βιομηχανία (ΕΑΣ, ΕΛΒΟ), πετρέλαιο (ΕΛΠΕ), πλήθος  παραλιών – αιγιαλών εκατοντάδων χιλιάδων στρεμμάτων, ύδρευση (ΕΥΔΑΠ, ΕΥΑΘ), εκτάσεις γης (χιλιάδες στρέμματα), υγρότοποι/υδροβιότοποι, σιδηρόδρομοι (ΤΡΑΙΝΟΣΕ ΑΕ, ΕΕΣΣΤΥ), ταχυδρομεία (ΕΛΤΑ), κερδοφόρες επιχειρήσεις (όπως ΟΠΑΠ, ΟΔΙΕ). 

Σαν να μην έφτανε αυτός ο όγκος ακινήτων, η νέα κυβέρνηση με την αρχική διατύπωση του άρθρου 24 στο νομοσχέδιο «Ρυθμίσεις για την Επανεκκίνηση της Οικονομίας» επιχείρησε να εντάξει στο ΤΑΙΠΕΔ την ΕΤΑΔ ΑΕ (Εταιρεία Ακινήτων Δημοσίου), στην οποία υπάγονται όλα τα ακίνητα του δημοσίου – συμπεριλαμβανομένων των Ολυμπιακών Ακινήτων – και η περιουσία του ΕΟΤ. Το άρθρο 24 άλλαξε την τελευταία στιγμή με συντονισμένες κινητοποιήσεις της Πρωτοβουλίας Πολιτών για την Κατάργηση του ΤΑΙΠΕΔ, τοπικών επιτροπών – με καθοριστική παρουσία της Επιτροπής Αγώνα κατά της Ιδιωτικοποίησης των 14 Περιφερειακών Αεροδρομίων – οργανώσεων και βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ.

Σύμφωνα με την πρόεδρο του Επιμελητηρίου Περιβάλλοντος, σύμβουλο Επικρατείας και Βιωσιμότητας κα Καραμανώφ (έκδοση ΙΜΔΑ για το ΤΑΙΠΕΔ) τρεις κατηγορίες δημόσιων ακινήτων περιέρχονται στο ΤΑΙΠΕΔ. Η πρώτη περιλαμβάνει δημόσια ακίνητα που είναι καθ’ εαυτά άρρηκτα συνδεδεμένα με τους θεμελιώδεις δημόσιους σκοπούς της εθνικής κυριαρχίας και της βιώσιμης ανάπτυξης (άμυνα, ασφάλεια, ουσιώδη στοιχεία του φυσικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος, βασικές ενεργειακές και συγκοινωνιακές υποδομές, κ.λπ.). Η δεύτερη κατηγορία περιλαμβάνει ακίνητα που εξυπηρετούν δημόσιους σκοπούς, οι οποίοι αποτελούν αναπόσπαστο στοιχείο του σύγχρονου κοινωνικού κράτους και την αναγκαία υποδομή για την παροχή αντίστοιχων δημόσιων υπηρεσιών (νοσοκομεία, σχολεία, δημόσια κτίρια, στρατόπεδα, κ.λπ.). Η τρίτη κατηγορία περιλαμβάνει τα δημόσια ακίνητα τα οποία αποτελούν την καθαρώς ιδιωτική περιουσία του δημοσίου. Τα παραπάνω δημόσια ακίνητα που αφορούν σε εθνικούς και δημόσιους σκοπούς καθώς και σε υποδομές που τους υποστηρίζουν  είναι αναπαλλοτρίωτα.

Η απογραφή αυτή της «εθνικής κοινοκτησίας» από την κα Καραμανώφ με βοηθά να στηρίξω την τοποθέτησή μου για την παγίδα χρέους και τη λειτουργία του λεγόμενου δημόσιου χρέους ως μοχλού υφαρπαγής του εθνικού δημόσιου πλούτου της χώρας, δηλαδή των βασικών εργαλείων χάραξης εθνικής δημόσιας πολιτικής υπέρ της μεγάλης λαϊκής πλειοψηφίας.

Σε κάθε περίπτωση η δημόσια περιουσία που πέρασε στο ΤΑΙΠΕΔ κινδυνεύει να εκποιηθεί. Θα δώσω ορισμένα παραδείγματα για τις καταστροφικές διαστάσεις των ιδιωτικοποιήσεων που διενεργεί το ΤΑΙΠΕΔ. Να πω, όμως, και κάτι θετικό που αφορά στην αντίσταση του αντι-ΤΑΙΠΕΔ κινήματος στη διάρκεια των μνημονιακών χρόνων. Με ενημερωτικές κινητοποιήσεις και δικαστικούς αγώνες – κυρίως προσφυγές στο ΣτΕ, έχουμε καταφέρει να διασώσουμε από την εκποίηση τον συντριπτικό όγκο των προς ιδιωτικοποίηση ακινήτων. Μέσω της δικαστικής οδού κρατήσαμε καθυστέρηση. Για παράδειγμα με προσφυγές στο ΣτΕ για όλα τα λιμάνια της χώρας αποτρέψαμε να προχωρήσει η εκποίησή τους. Για την ιδιωτικοποίηση της ΕΥΔΑΠ αποφάσισε αρνητικά το ΣτΕ. Επίσης, το Ειδικό Χωροταξικό του Αστέρα Βουλιαγμένης δεν έγινε δεκτό στο ΣτΕ.

Η περίπτωση του τ. αεροδρομίου Ελληνικού και παραλιακής ζώνης Αγίου Κοσμά (6.200 στρ. συνολικά)

Η εκποίηση της δημόσιας γης του Ελληνικού είναι χαριστική, γίνεται με σκανδαλώδεις αδιαφανείς διαδικασίες και παραβίαση της εθνικής και ευρωπαϊκής νομοθεσίας.

Με λογιστικές αλχημείες εμφανίζεται το τίμημα που δίνει η εταιρεία να είναι 915 εκατ. ευρώ. Εάν όμως αφαιρέσουμε τους τόκους που δεν καταβάλλονται, καθώς σήμερα θα δοθεί μόνο το 1/3 του ποσού και τα υπόλοιπα σε βάθος χρόνου, προκύπτει ότι θα καταβληθούν τελικά μόλις 426 εκατ. ευρώ. Να σημειώσουμε ότι μόνο τα Ολυμπιακά Ακίνητα που περιλαμβάνονται στο χώρο έχουν εκτιμηθεί σε 343 εκατ. €. Το σκάνδαλο όμως δεν σταματά εδώ. Γιατί, καθώς το δημόσιο μπορεί να χρηματοδοτήσει με δημόσιο χρήμα την «επένδυση» και ο «επενδυτής» μπορεί να πουλήσει μέρος της έκτασης, είναι σίγουρο ότι η Lamda Development θα βγάλει τελικά το πενιχρό τίμημα που θα πληρώσει για την αγορά του Ελληνικού.

Η Επιτροπή Αγώνα για το Μητροπολιτικό Πάρκο Ελληνικού έχει επιδώσει στους βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ εκτενές κείμενο με σωρεία  σκανδάλων και παραβιάσεων ελληνικής και ευρωπαϊκής νομοθεσίας, που δεν επιτρέπουν να κυρωθεί η σύμβαση του ΤΑΙΠΕΔ με τη Lamda Development, εάν τυχόν φτάσει στη Βουλή. Οι παραβιάσεις δεν είναι αντιστρέψιμες π.χ. η παραβίαση των όρων της διακήρυξης. Ταυτόχρονα η επιτροπή Αγώνα για το Μητροπολιτικό Πάρκο Ελληνικού έχει καταθέσει ένα ολοκληρωμένο εναλλακτικό σχέδιο που διατηρεί τον δημόσιο χαρακτήρα του χώρου και έχει τη μέγιστη περιβαλλοντική, πολιτιστική και οικονομική ωφέλεια για τις τοπικές κοινωνίες του παράκτιου μετώπου και ευρύτερα της Αττικής.

Η συνεχής παρακολούθηση της υπόθεσης του Ελληνικού από την Επιτροπή Αγώνα δείχνει ότι ένα κίνημα, ακόμα και στις εξαιρετικά δύσκολες συνθήκες του αποφασίζομεν και διατάσσομεν της Τρόϊκας, μπορεί να φέρει αποτέλεσμα.

ΚΑΤΑΡΓΗΣΗ ΤΑΙΠΕΔ

Μετέχω στην Πρωτοβουλία Πολιτών για την Κατάργηση του ΤΑΙΠΕΔ. Αν οι ιδιωτικοποιήσεις των βασικών περιουσιακών στοιχείων του κράτους, της δημόσιας κτήσης ή εθνικής κοινοκτησίας, κατά την κα Καραμανώφ, δεν είναι σε κάθε περίπτωση αποδεκτές, η υφαρπαγή των παραπάνω δημόσιων ακινήτων μέσω του ΤΑΙΠΕΔ είναι έγκλημα.

Γιατί εδώ η δημόσια περιουσία εκποιείται εξ ολοκλήρου, δεν είναι δυνατές συμπράξεις με το δημόσιο, δεν μπορούν να τεθούν στον «επενδυτή» όροι και προϋποθέσεις από το κράτος. Το ΤΑΙΠΕΔ είναι μια μαύρη τρύπα, όπως και το χρέος, άλλωστε, είναι μια μαύρη τρύπα χωρίς πάτο. Γι’ αυτό επιδιώκουμε την κατάργηση του ΤΑΙΠΕΔ και την επιστροφή των περιουσιακών του στοιχείων στο κράτος. Γνωρίζουμε ότι ο στόχος αυτός ουσιαστικά προϋποθέτει απεμπλοκή από τα μνημόνια και τις δανειακές συμβάσεις. Επίσης ότι, αυτή τη στιγμή, βρίσκεται σε εξέλιξη μια άνιση μάχη με τους λεγόμενους θεσμούς, δηλαδή τον σκληρό πυρήνα του ευρωπαϊκού και παγκόσμιου καπιταλισμού – γιατί αυτό είναι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η ΕΚΤ και το ΔΝΤ. Αλλά αν η νεοφιλελεύθερη επίθεση, όχι μόνο σ’ εμάς αλλά σε όλους τους λαούς του κόσμου, έχει δύο σκέλη: υφαρπαγή της δημόσιας περιουσίας και εξαθλίωση της εργασίας, δεν μπορούμε να εγκαταλείψουμε τον αγώνα σε κανέναν από τα δύο αυτά μέτωπα.